Hàn gió đá là gì?

Hàn gió đá còn được biết đến với các tên gọi khác như hàn cắt khí đá, hàn cắt gió đá, hàn cắt hơi, hàn cắt oxy… Đây là phương pháp hàn hóa học dựa trên phản ứng tỏa nhiệt của khí Oxy và sử dụng thêm các khí khác để tăng nhiệt cho đơn vị cần hàn. Khi đó tại vị trí hàn, kim loại được tăng nhiệt độ đạt đến trạng thái nóng chảy. Từ đó sẽ liên kết lại với nhau tạo thành mối hàn. Phương pháp hàn này, người ta có thể sử dụng vật liệu để chèn thêm vào mối hàn hoặc không. Tức là sẽ hoặc không cần sử dụng thêm que hàn bổ sung.

Những điều cơ bản về hàn gió đá

  • Hàn được nhiều loại kim loại màu và hợp kim khác nhau như gang ,đồng,nhôm thép…
  • Hàn được tất cả các chi tiết mỏng và các vật liệu có nhiệt độ nóng chảy thấp.
  • Được sử dụng rộng rãi vì thiết bị hàn rẻ tiền
  • Năng suất thấp, vật hàn bị nung nóng nhiều nên dễ cong vênh.
  • Chất lượng của mối hàn phụ thuộc vào: công suất của mỏ hàn, khí cháy, chất lượng que hàn, cách điều chỉnh ngọn lửa hàn, độ nghiêng của que hàn và phương pháp hàn.

Cấu tạo của 1 bộ hàn cắt gió đá

  • Dây đôi: Với chiều dài khoảng 10m, loại dây này có chức năng dẫn khí lưu thông từ bình chứa khí tới đèn hàn và đèn cắt. Loại dây phổ biến là dây 8.5mm
  • Đồng hồ oxy/gas: Đồng hồ oxy giúp đo lượng khí còn lại trong bình chứa và lượng khí được dẫn da trên đường dẫn khí. Đồng hồ gas: Loại đồng hồ này có chức năng quan trọng chính là đo lượng khí gas còn lại trong bình cũng như đi qua dây dẫn.
  • Nguồn cấp oxy/gas: 1 bình khí oxy, 1 bình khí đốt.
  • Van chống cháy ngược giúp ngăn lửa đi từ đèn hàn cháy ngược vào phía bên trong bình cấp nhiên liệu oxy/gas.
  • Đèn hàn
  • Béc hàn có chức năng dẫn lửa từ đèn hàn đến mối hàn cần hàn.

cac-thanh-phan-cua-han-gio-da

Van chống cháy ngược là gì?

Van chống cháy ngược – FLASHBACK ARRESTOR là một thiết bị an toàn được sử dụng trong quá trình hàn và cắt kim loại để ngăn chặn ngọn lửa hoặc khí bị truyền ngược lại vào bình gas hoặc bình oxy và gây ra nổ hoặc cháy.

Van chống cháy ngược cũng được gọi là van chống lửa ngược. Nó được đặt trên đầu bình gas hoặc bình oxy, giữa bình và ống dẫn hoặc giữa ống dẫn và đầu hàn để ngăn chặn bất kỳ ngọn lửa hoặc khí nổ ngược lại vào bình hoặc bình gas.

Hàn Cắt là một quá trình hàn bằng dao cạo hoặc đuốc hàn, trong đó người sử dụng sẽ sử dụng bình gas và bình oxy để tạo ra ngọn lửa và đun nóng kim loại để hàn lại. Khi sử dụng các thiết bị hàn, như dao cạo hoặc đuốc hàn, bình gas hoặc bình oxy có thể bị truyền ngược lại, vì vậy việc sử dụng Van chống cháy rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho người thợ hàn và môi trường làm việc.

Cấu tạo của van chống cháy ngược

Gồm các bộ phận chính như hình mô tả dưới

cau-tao-cua-van-chong-chay-nguoc-han-gio-da

Chức năng của van chống cháy ngược trong hàn gió đá

van chống cháy ngược là một thiết bị an toàn được sử dụng trong quá trình hàn để ngăn chặn hiện tượng “cháy ngược“. “Cháy ngược” là hiện tượng gas bắt đầu bị cháy ngược trở lại trong đầu đốt hàn, điều này có thể gây ra một vụ nổ đáng sợ. van chống cháy ngược có chức năng ngăn chặn hiện tượng này bằng cách giảm áp suất gas và đảm bảo rằng gas chỉ di chuyển theo hướng mong muốn.

Vì vậy, “van chống cháy ngược” là một thiết bị cần thiết trong quá trình hàn để đảm bảo an toàn cho người thợ hàn và môi trường xung quanh.

Phân loại van chống cháy ngược

Có 2 phân loại phổ biến nhất mà người mua nên lưu ý khi chọn mua van chống cháy ngược: van chống cháy ngược lắp cho đèn cắt, tay hàn & van chống cháy lắp cho đồng hồ bình oxy, bình gas

2 loại này phân biệt với nhau ở vị trí lắp và chiều của van cháy ngược: Van chống cháy ngược lắp cho đèn cắt, tay hàn thì sẽ lắp ở vị trí đèn cắt và tay hàn. Đầu đuôi chuột lắp với dây và đầu ren vặn vào chuôi ren của tay cắt/đèn hàn. Chiều mũi tên trên van sẽ có đặc thù là chiều ngược từ ren ngoài lên ren trong. Bên cạnh đó, Van chống cháy ngược lắp cho đồng hồ thì vị trí lắp sẽ là ở đồng hồ trên bình gas và đồng hồ trên bình oxy, chiều mũi tên của van là chiều xuôi từ ren trong xuống ren ngoài của van. Xem hình để hiểu rõ hơn cách phân biệt 2 loại này.

**Lưu ý: việc phân biệt cực kỳ quan trọng, tránh nhầm lẫn. Vì 2 chiều ngược nhau, lắp sai vị trí hoặc mua sai loại sẽ làm hỏng van cháy ngược

Cách lựa chọn mua van chống cháy ngược hàn cắt gió đá

  1. Chọn vị trí lắp: lắp cho tay cắt/đèn hàn, hay lắp cho đồng hồ oxy / đồng hồ gas
  2. Chọn kích cỡ ren: ren 14mm hay ren 17mm
  3. Chọn thương hiệu, nhà bán uy tín: đây là vấn đề cực kỳ quan trong khi mua hàng. Việc chọn nhà bán uy tín giúp bạn tiết kiệm thời gian, tiền bạc vì nhà bán uy tín có thể tư vấn, hỗ trợ bạn lựa chọn các van cháy ngược phù hợp, và các vấn đề phát sinh trong quá trình sử dụng

chon-van-chong-chay-nguoc

Các bước để lắp 1 bộ hàn/cắt gió đá cơ bản

  • Bước 1: Chuẩn bị các thiết bị gồm: dây, béc, tay hàn, đồng hồ, bình oxy – gas

Buoc-1-chuan-bi-thiet-bi-han-cat-gio-da

  • Bước 2: Lắp béc vào đầu mỏ hàn/cắt

buoc-2-lap-bec

  • Bước 3: Lắp van cháy ngược vào tay cắt/ đèn hàn, hoặc lắp vào bình oxy/bình gas

buoc-3-lap-van-chay-nguoc

  • Bước 4: Lắp đồng hồ oxy/ đồng hồ gas vào bình. Lắp dây vào tay hàn/cắt

buoc-4-lap-dong-ho-vao-binh

  • Bước 5: kiểm tra các mối nối, chạy thử trước khi đưa vào sử dụng

buoc-5-hoan-chinh-va-su-dung

Những điều cần lưu ý để đảm bảo an toàn trong hàn cắt gió đá (tham khảo thêm)

Thời gian qua, trên địa bàn cả nước xảy ra rất nhiều vụ tai nạn lao động liên quan đến hoạt động hàn cắt các thiết bị. Những vụ tai nạn lao động không những gây thiệt hại về tài sản mà nó còn ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng người lao động. Nhà máy, cơ sở sản xuất phải xây dựng quy trình làm việc an toàn khi cắt hàn oxy – gas để đảm bảo an toàn và giảm thiểu tối đa các sự cố tai nạn lao động.

Dưới đây là một số quy định an toàn khi hàn cắt oxy – gas:

TRƯỚC KHI LÀM VIỆC

1. Những người hội đủ các điều kiện sau được làm công việc hàn hơi, cắt
– Trong độ tuổi lao động qui định của nhà nước.
– Đã qua kiểm tra sức khỏe bởi cơ quan y tế.
– Được đào tạo chuyên môn và có chứng chỉ kèm theo, được huấn luyện BHLĐ và được cấp thẻ an toàn.

2. Người thợ hàn, cắt phải sử dụng đúng và đầy đủ các phương tiện bảo vệ cá nhân gồm quần áo vải bạt, mũ vải, ghệt vải bạt, giầy da lộn cao cổ, mũ mềm hoặc cứng, khẩu trang, dây đai an toàn (khi làm việc trên cao ở chỗ chênh vênh).

3. Sắp xếp nơi làm việc gọn gàng, kiểm tra tình trạng nước, cát, bình cứu hỏa và khu vực hàn.

4. Chuẩn bị nước để làm nguội mỏ hàn.

5. Kiểm tra tình trạng hoàn hảo của
– Các chỗ nối ống cao su với mỏ hàn và bộ giảm áp (dùng nước xà phòng chứ không dùng lửa hơ).
– Mỏ hàn, bộ giảm áp và các ống cao su dẫn khí (cấm sử dụng ống cao su đã hư hỏng hoặc dùng băng dính dán chỗ bị thủng trên ống).
– Sự lưu thông của miệng phun mỏ hàn.
– Sự lưu thông của ống dẫn ôxy và ống dẫn axetylen.
– Không lắp lẫn ống cao su dẫn khí axetylen vào chai ôxy hoặc ngược lại (ống màu đỏ dẫn axetylen, ống màu đen dẫn ôxy) hoặc áp kế của chai axetylen vào chai ôxy hoặc ngược lại. Nếu phát hiện thấy các điều đó phải loại trừ ngay.

6. Chai ôxy và chai axetylen phải đặt ở tư thế đứng, dùng xích hoặc vòng kẹp gắn vào tường để giữ chai không đổ. Cấm không được để các chai chứa khí trên trục đường vận chuyển của xí nghiệp. Ở những nơi để chai phải treo biển “tránh dầu mỡ “. Các chai này phải đặt xa đuờng dây điện, xa các thiết bị khác ít nhất 1 mét và cách xa các nguồn nhiệt như lò rèn, lò sấy ít nhất là 5 mét.

7. Không dùng búa hoặc các dụng cụ phát ra tia lửa để gõ vào nắp chai chứa khí. Trường hợp không mở được nắp thì phải gửi trả chai về nhà máy nạp khí. Không tự ý tìm cách mở. Sau khi đã mở nắp chai phải kiểm tra xem có vết dầu mỡ bám trên đầu chai không. Không được để dầu mỡ bám dính vào chai.

8. Trước khi lắp bộ giảm áp vào chai phải:
– Kiểrn tra lại tình hình ren của ống cút lắp bộ giảm áp.
– Mở van chai ra 1/4 hoặc l/2 vòng quay của van để xịt thông các bụi bặm bám ở van. Khi xịt không được đứng đối diện với miệng thoát của van mà phải đứng tránh về một bên. Sau khi đã thông van thì chỉ dùng tay vặn khóa van mà không dùng chìa khóa nữa.

9. Không sử dụng bộ giảm áp đã chờn ren hoặc trong tình trạng không hoàn hảo. Nghiêm cấm tiến hành hàn khi chai ôxy không có bộ giảm áp.

Việc lắp bộ giảm áp vào chai phải do người thợ chính tiến hành làm. Chìa khóa vặn tháo phải luôn luôn ở trong túi người dó.

Khi đã lắp xong bộ giảm áp vào chai, nếu thấy có khí xì ra thì phải dùng chìa vặn khóa van chai lại rồi rnới được thay đệm lót.

10. Khi mở van chai axetylen phải dùng loại chìa khoá vặn chuyên dùng. Trong thời gian làm việc chìa khoá này phải thường xuyên treo ớ cổ chai.

TRONG LÚC LÀM VIỆC

1. Khi đốt mỏ hàn, đầu tiên phải mớ khóa dẫn ôxy ra 1/4 hoặc 1/2 vòng, sau đó mới mở khóa dẫn axetylen. Sau khi đã mở cả hai khóa cho xịt ra chốc lát thì mới được châm lửa mỏ hàn.

2. Khi châm lửa mỏ hàn phải dùng diêm quẹt lửa chuyên dùng, cấm châm bằng cách dí mỏ hàn vào một chi tiết kim loại nào đó đang nóng đỏ.

3. Khi tiến hành hàn, cắt không được quàng ống cao su dẫn khí vào cổ, vào vai, kẹp vào chân, cuộn tròn hoặc bẻ gập ống, xoắn ống, không được để ống dính dầu mỡ, không được để ống chạm đường dây điện hay ở gần các nguồn nhiệt.

4. Chiều dài của ống dẫn khí không được dài quá 20m. Trong điều kiện làm công việc hàn sửa chữa, lắp ráp cho phép dùng ống dài đến 40m, nhưng khi cần nối ống thì ở chỗ nối đó phải dùng ống đệm lồng lót vào trong và hai đầu phải dùng kẹp cơ khí kẹp chặt. Chiều dài của đoạn nối phải từ 3m trở lên và chỉ được nối hai mối mà thôi. Cấm sử dụng bất kỳ kiểu nối nào khác. Cấm gắn vào ống mềm các chạc hai, chạc ba, để phân nhánh cấp khí đồng thời cho một số mỏ hàn, mỏ cắt khi hàn thủ công (hàn bằng tay).

5. Khi mỏ hàn, mỏ cắt đang cháy, không được mang chúng ra khỏi khu vực làm việc dành riêng cho thợ hàn-cắt khi tiến hành hàn, cắt trên cao, cấm mang mỏ hàn đang cháy leo lên thang.

6. Khi nghỉ giải lao dù chỉ trong chốc lát phải tắt lửa mỏ hàn, mỏ cắt và đóng núm cung cấp khí ở mỏ hàn, mỏ cắt để đề phòng hiện tượng “nuốt lửa” xảy ra khi người thợ bỏ đi nơi khác.

Khi nghỉ lâu (giao ca, ăn trưa) ngoài việc tắt lửa mỏ hàn, mỏ cắt như trên, còn phải khóa van ở chai ôxy và chai axetylen đồng thời núm vặn ở bộ phận giảm áp phải nới ra hết cỡ nén của lò xo trong bộ giảm áp.

7. Khi thấy mỏ hàn nóng quá thì phải tắt lửa mỏ hàn, nhúng đầu mỏ hàn vào chậu nước sạch, chờ nguội hẳn mới được làm việc lại.

8. Cấm
– Tiến hành hàn khi vừa đốt mỏ hàn lên mà thấy ở đầu mỏ hàn có hoa đỏ hoặc khi ngọn lửa ở mỏ hàn tạt lại (nuốt lửa).
– Dùng các sợi dây thép thay cho dây đồng đúng cỡ để thông miệng phun đầu mỏ hàn bị tắt.
– Tiến hành sửa chữa mỏ hàn, mỏ cắt, van chai chứa khí cũng như những thiết bị khác ở khu vực đang hàn.

9. Khi phát hiện thấy có khí xì ra ở van chai hoặc ở ống cao su thì phải báo cho quản đốc phân xưởng biết để đình chỉ các công viêc có ngọn lửa trần ở các khu vực lân cận, đồng thời mang chai bị xì đó ra khu vực qui định.

10. Khi mở van chai, điều chỉnh áp suất khí, cấm không được hút thuốc, quẹt diêm.

11. Khi thấy bộ giảm áp ở chai ôxy có hiện tượng bị tắc thì phải dùng nước sạch đun nóng để hơ. Không dùng lửa để sấy nóng.

l2. Khi tiến hành hàn, cắt trong các thể tích kín, phải đốt mỏ hàn, mỏ cắt từ phía ngoài mang vào, không được vào trong đó rồi mới châm lửa.

13. Khi tiến hành hàn, cắt trong các gian nhà có sàn bằng gỗ hoặc vật liệu dễ cháy thì phải dùng các tấm tôn, amiăng che phủ cẩn thận.

14. Khi tiến hành hàn, cắt trên cao ở chỗ chênh vênh (trên 1,5m) phải sử dụng dây đai an toàn.

15. Khi tiến hành hàn, cắt các thùng chứa xăng dầu và các chất lỏng dễ cháy khác phải được giám đốc nhà máy cho phép, đồng thời phải dùng dung dịch 5-10% xút ăn da để súc rửa. Sau đó dùng nước nóng súc rửa lại, chờ bay hơi hết mới được thực hiện. Trường hợp hàn, cắt trong các thể tích kín có cửa, nắp thì cửa, nắp đó phải mở ra phía ngoài.

16. Không được phép tiến hành hàn, cắt các thùng chứa, thiết bị đường ống… khi trong chúng còn tồn tại một áp suất hơi khí hoặc chất lỏng.

17. Khi tiến hành hàn, cắt bên trong các thể tích kín phải đeo mặt nạ phòng độc và thực hiện thông gió trao đổi không khí. Nếu nhiệt độ ở nơi làm việc từ 40-50oC thì phải làm, việc luân phiên nhau mỗi người không quá 20 phút trong đó, sau mỗi phiên phải ra ngoài nghỉ ngơi ít nhất 20 phút mới vào làm việc lại.

18. Các chai ôxy khi đem tới nhà máy nạp phải chừa lại một áp suất không nhỏ hơn 0,5kg/cm2, còn các chai axetylen hòa tan phải chừa lại một áp suất theo quy định.

19. ở khoảng cách ngắn dưới 10m cho phép dịch chuyển chai bằng cách vần nó ở tư thế đứng bằng tay, không được mang găng tay. Khi vận chuyển nội bộ trong phân xưởng ở cự ly trên 10m phải dùng xe chuyên dụng và chai phải được xích lại. Cấm khiêng vác chai ôxy trên vai.

SAU KHI LÀM VIỆC

1. Khi tắt mỏ hàn phải đóng khóa axetylen trước rồi mới đóng van ôxy sau.

2. Sau khi đã tắt mỏ hàn, phải khóa van chai lại, xả hết khí trong ống dẫn, rồi nới hết cỡ nén lò xo cửa bộ giảm áp. Ống cao su và mỏ hàn cuộn tròn lại cho gọn gàng và để vào chỗ qui định, còn bộ giảm áp thì tháo ra để vào ngăn kéo riêng.

3. Đối với máy cắt tự động và bán tự dộng thì phải ngắt nguồn điện, còn ống cao su và mỏ cắt thì không tháo ra mà chỉ việc tách chúng ra khỏi nguồn cung cấp khí.

4. Phải tắt hệ thống gió cục bộ (nếu có).

5. Làm vệ sinh nơi làm việc, sắp xếp lại chỗ làm việc trật tự gọn gàng. Những chi tiết mới hàn xong còn nóng đỏ hoặc còn nóng ấm thì phải xếp lại một chỗ rồi treo bảng “Chú ý, vật đang nóng”.

6. Nếu ca làm việc trước phát hiện thấy những hiện tượng không an toàn hoặc một số chi tiết nào đó của thiết bị sắp hỏng cần thay thế thì phải báo lại cho ca sau biết (ghi vào sổ trực ca) để ca sau khắc phục kịp thời.

MỘT SỐ ĐIỀU CẦN LƯU Ý

1. Phải căn cứ vào các điều ghi trong “QCVN 17:2013/BLĐTBXH” để quản lý, bảo dưỡng và sử dụng đúng các chai ôxy, và axêtylen (cùng các chi tiết kỹ thuật kèm theo).

2. Chỉ vận chuyển các chai ôxy bằng phương tiện cơ giới có là xo giảm xóc hay chai được lót kỹ bằng vật liệu mềm. Chai được chồng cao không quá 3 lớp. Khi vận chuyển, chai phải có nắp chụp và các đầu mũ phải xếp quay về một phía, chai được xếp ngang trên phương tiện chuyên chở và có mui (mái) che nắng.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *